Pardus 2013 Kurumsal" Kurulum ve Resimli İncelemesi
Merhabalar.
Geçtiğimiz hafta TÜBİTAK tarafından gösterişli bir tanıtımla Pardus 2013 final iso kalıpları indirmeye sunuldu. Ne anlam içerdiği belirsiz olan "Kurumsal" etiketine sahip olan dağıtımları inceleyelim. Hem sanal makine hem de gerçek ortamda.
Yaşanan pek çok olayın ardından Pardus projesi, pisi paket yapısına son verip Linux dünyasında en yaygın konumda olan deb paket yapısı için Debian tabanlı sisteme geçti. Yazılabilecek pek çok detay var ancak sadece dağıtım incelemesi yapmak istiyorum.
Başlayalım. Sanal makine aracılığı ile başlangıç ekranına bir bakalım. Sonra ben kendim gerçek kurulum yapıp gerçek makinede kullanımını ele alacağım. Sürücü desteği ve gerçek performansı konusunda da eklemeler yapabileyim.
Dağıtımın iso kalıplarını
resmi bağlantısından edinebilirsiniz umarım. Sadece iki sunucunun ayrıldığı dosyalara ilk günlerde erişim çok zor iken artık bazen yavaş da olsa erişilebiliyor. Hem KDE hem de GNOME seçeneklerinin sunulmuş olması güzel. Ben önceki Pardus dağıtımlarıyla eşdeğer olması için 64 bit KDE kalıbı deniyorum. Eğer sizin de bilgisayarınız 64 bit mimariye sahipse 64 bitlik sistem indirmenizi tavsiye ederim.
Ayrıca destek için sıfırdan oluşturulan Pardus forum adresi:
1.66 GB olan 64 bit KDE iso kalıbı içerik olarak pek çok paketin de beraberinde geldiğinin habercisi.
USB bellek üzerinden kurulum için Unetbootin ile Debian x64 sistem şeklinde gösterdiğinizde sistem sorunsuz olarak başlıyor:
İlk ekran yarı İngilizce yarı Türkçe olmuş. Seçenek olarak kurulum, canlı sistem, sabit diskten aç gibi hiçbir detaya yer verilmemiş.
Sadece bir düğmeye bastıktan sonra standart Debian açılış ekranı olan mavi beyaz çizgilerin dolmasını bekleyip KDE başlangıç ekranının ardından dağıtımın masaüstü karşımıza geliyor. Bundan sonrasına bilgisayarıma kurarak devam ediyorum. Sanal makinede belirgin bir yavaşlık ve kasılma hissetim.
Bilgisayarım açılırken USB bellek takılı olduğu için başlangıç ekranında sağ altta bir anlık kullanılabilen aygıtlar penceresi görünüp kayboldu. Ve Pardus 2013 masaüstü:
Milkybrightblue isimli yeni bir simge paketi ile gelmiş. Dikkatimi çeken detay, gözümün alıştığı Anadolu parsı simgesi soldaki sabit diske kur simgesinde üstten, sağdaki duvar kağıdında da yandan basık durumda. Önemsiz gibi görünse de herkesin en çok gördüğü, göreceği simgeler bunlar. Duvar kağıdı varsayılan olarak ölçeklendirilmiş halde gelmemeliydi.
Sistemde varsayılan olarak KDE'nin klasik Kick-off menüsü kullanılmış:
Sistem menüsüne Firefox, Thunderbird, VLC, libre Office, Amarok, Yazılım Merkezi ve masaüstünü göster simgeleri eklenmiş. Sistem çekmecesinde ise klavye düzeni ve saatin altındaki tarih dikkatimi çekti.
Bu yazıyı Firefox'ta hazırlarken pencere üst kenarlığı gözümü biraz rahatsız etti. Bence gereğinden ve alıştığımdan büyük ve bulanık olmuş. Gerçek boyut için üzerine tıklayabilirsiniz, resim sıkıştırılmamış png formatındadır:
Daha küçük bir pencere başlığı için Ayarlar/Sistem ayarları/Çalışma Alanı Görünümü'nde Oxygen'de Dekorasyonu Yapılandır deyip düğme boyutunu normal yapmak gerekli.
Ksnapsot ile fare işaretçisini içeren ekran görüntüsü alamadığımı da fark ettim.
Hemen kuruluma geçelim. Masaüstünde kısayolu bulunan kurulum yazılımını çalıştırıyoruz. Linux Mint'te eskiden kullanılan kurulum yazılımının adını değiştirmişler. Linux Mint'in çok daha gelişmiş durumdaki yeni kurulum yazılımı tercih edilmemiş.
Bende usb bellek takılı olduğu için sdb olarak o da görünmekte. sabit diskim yani sda'yı seçiyorum. İleri.
Bilgisayarımda LMDE, Pardus 2011.2 ve Windows 7 kurulu şu an. Pardus 2011.2'nin yerine Pardus 2013'ü kuracağım. Pardus 2011.2 Debian'ı tanımadığı için önceden bu durumda LMDE'nin başlangıç kaydını kaybediyordum. Aynısının şimdi olmayacağını düşünüyorum.
İstediğim bölümü yani Pardus'lu ikinci sıradakini seçtim ve bölüm boş olmadığından biçimlendirme de yapacağım için sağ tık/düzenle dedim:
Ve bağlama noktasını kök dizin yani / seçtim. Sistem buraya kurulacak. Eğer siz dilerseniz başka bir bölümü de kullanıcı ayarlarınızın saklandığı /home dizinine bağlayabilirsiniz. Böylelikle sistemi yeniden kurmak zorunda kaldığınız zaman kişisel dosya ve ayarlarınızı kaybetmemiş olursunuz.
Dosya sistemini ext4 olarak seçip biçimlendirmesini sağlıyorum. Çünkü kullanacağım bölüm boş değil.
Üstteki resimde görüldüğü gibi bilgisayarımda takas alanı da bulunmakta. Eğer sizde yoksa RAM boyutunuz civarında bir bölümü takas alanı olarak ayarlamanız gerekir. Detayları bu yazımda bulabilirsiniz.
Tamam deyip ileri diyorum.
Kullanıcı ismi ve parola ekranını doldurduk. Parolamız, oturum açarken ve herhangi bir paket kurarken, yetki gerekirken kullanacağımız root parolası olacak.
Ve gelişmiş seçenekler. Bu haline dokunmamız gereksiz. Bilgisayarımıza Pardus'un başlatıcısını yükleyecek. İleri diyelim.
Dil ekranı ilk sayfada idi. Ülke, bölge, saat dilimi ayarları mevcut değil. Çok kısıtlı ve yoksun bir kurulum uygulaması olmuş. Sadece ismini değiştirdiklerini düşünürsek herhangi bir emek harcanan kısma henüz rastlamadım. Duvar kağıdı ve Mint Install ismi-simgesi.
Kurulum hemen tamamlanıyor. Mint Install, hızlı kurulumuyla ünlü zaten.
Kurulum bittiği zaman ben Çık düğmesine tıklayamadım. Tesadüf denk gelmiş bir hatadır. Kapatma düğmesi de tabii ki çalışmıyor. Sistemi, yazılımı kapatmadan kapatıyorum.
Kurulum sorunsuz tamamlandığı için o hata herhangi bir sorun çıkarmadı.
Remove USB key and press Enter to continue çevrilmesi unutulmuş, sistem yeniden başladı. Bilgisayarımda kurulu olan LMDE ve Windows 7'yi sorunsuz tanıdı.
Pardus 2011.2'nin başlangıç ekranına benzer gri bir ekran ile sistem açıldı. Kaptan benzeri herhangi bir kişiselleştirme aracı yok.
Açıkçası ben mavi simge setini beğenmedim. Faenza simge seti çok daha güzel olurdu.
Hiç güncel olmayan dağıtımda 3.2.0 Linux kernel, NVIDIA 304.64 ve KDE 4.8.2 kullanılıyor. Ekran kartım NVIDIA olmasına rağmen sistem ayrıca ATI Catalyst Control Center kurulumunu da yapmış.
Kablosuz ağa bağlanırken önce hata verip ardından kendi kendine bağlanıyor. Türkçe'ye çevrilmemiş önemli bir alan:
Pek çok yabancı kaynaklı dağıtım çok daha Türkçe durumda.
Gelelim Yazılım Merkezi'ne.
Canonical'a ait Ubuntu yazılım merkezini Debian'a uyarlamışlar ve yamanmış, amatör bir halde karşımızda.
Sistem fontundaki dengesizlikler, kayıp simgeler ve üst-orta kısımdaki bomboş alanlar?
Kullanılan bütün depoların bağımsız olması sevindirici bir detay. Ancak paketlerde değişiklik yapılmadığı belirtiliyor:
Sistemde Synaptic dışında bir güncelleme aracı yok mu?
Uçbirime
deyince bildirim olarak "sisteminizi güncellemeniz gerekir" diyor ancak tıklanabilen tek seçenek: "later"
Depo listelerini güncelleyince Yazılım Yöneticisi'nde ortadaki yenilikler alanı doldu ve 37348 olarak gösterilen paket sayısı 4506'ya düşmüş durumda.
Uçbirimi açıp
dedim ve 5 Nisan itibari ile 68 güncelleme eklenmiş. Sistemi güncelliyorum.
Ve sistemi eleştirmeye başladığım için nazar değdi. Yazılım Merkezi ikinci kez açılmıyor. Boş bir ekranla kalıyor.
Sistemde DejaVu Sans font kullanılmış. Genel performansı iyi olsa da bence efektler ve geçişlerdeki yavaşlık biraz fazla olmuş. Ve ilginçtir KDE masaüstü kilidi açık halde geliyor. Kimse oynayıp bozmasın diye mi :)
Sistemde gözüme hemen çarpan Nepomuk ve Activities paketleri kurulu halde gelmemiş. Gwenview'den Libre Office'e GIMP'e kadar gerekli pek çok paket kurulu. iso kalıbının boyutundan da belliydi.
Intel 4965AGN ile sorunsuz kablosuz ağ kullanabiliyorum. Ancak Asus dizüstü bilgisayarımın ekran ışığını KDE üzerinden ayarlamama imkan vermiyor.
Sistem izleyici üzerinden bir süre takip edince, bilgisayar boşta iken %2-5 işlemci ve 550 MB sistem belleği kullandığını gördüm. Kararlı ve sağlam bir izlenim verdi. Debian'a yakışan da budur.
GNOME3 ile gelen kalıba bir bakarsak:
Fall-back olarak karşıma çıkması beni şaşırttı. Simgelerin aşırı büyük, yer yer kesik kesik olması, duvar kağıdındaki Pardus logosunun yamuk olmamasına karşın çok amatörce bir montaj tekniği ile duvar kağıdının üzerine yapıştırılması kötü bir izlenim oluşturmuş.
Dilerseniz fall-back görünümden GNOME3 görünümüne uçbirime
gnome-shell --replace
diyerek geçebilirsiniz.
Olayı özetleyecek olursak:
Pardus artık milli gururumuz değil, sıradan ve amatörce hazırlanmış bir Debian tabanlı dağıtım olmuş durumda. Çeviri miktarından tutun da yazılım yöneticisine kadar her yönüyle alelacele çıkarıldığı bu derece belli olan bir dağıtımın kimlere ve nasıl hazırlatıldığını herkes gibi ben de merak ediyorum. Bence henüz alpha seviyesinde olan dağıtımın tek kurtuluş noktası Debian'ın kararlılığı.
En önemli nokta, Pardus'un yol haritası belli değil. 2013 bu şekilde çıktı, eee? Sırada ne var?
Debian sistem, Ubuntu yazılım merkezi ve Mint yükleyiciye uyduruk birer duvar kağıdı ekleyerek ismine Pardus demişler.